Μήπως κολλήσατε τον ''ιό του σεξ'';

Μπορεί να είναι το ''σουβενίρ'' μιας εφήμερης σχέσης του καλοκαιριού που μας αποχαιρετά. Ο λόγος για τον ιό HPV ή των ανθρώπινων θηλωμάτων, όπως λέγεται, ο οποίος ενοχοποιείται, για ένα από τα πιο διαδεδομένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

 

Υπολογίζεται ότι μέχρι την ηλικία των 50 ετών περίπου το 80% των ανθρώπων θα κολλήσουν κάποιον από τους τύπους του HPV και μόνο τρεις στους δέκα θα εμφανίσουν συμπτώματα από τον ιό.

 

Ποια είναι η σχέση των κονδυλωμάτων με τον ιό ΗPV και τον καρκίνο ; Ποιοι τύποι είναι καρκινογόνοι; Πως μπορεί κάποιος να προστατευθεί; Απαντήσεις στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί.

Του Παναγιώτη Πατραμάνη-Γεωργαλή Γυναικολόγου

 

Τι είναι ο HPV;

 

Ο HPV, γνωστός και ως ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus), είναι ένας μολυσματικός παράγοντας που μεταδίδεται κυρίως με την σεξουαλική επαφή. Η μόλυνση αφορά το επιθήλιο του δέρματος και ορισμένους βλεννογόνους (το εσωτερικό κοιλοτήτων του σώματος μας όπως π.χ. το στόμα ή ο κόλπος).

 

Μέχρι σήμερα έχουν περιγραφεί πάνω από 150 διαφορετικοί τύποι HPV. Από αυτούς, περίπου 40 μολύνουν τα επιθήλια του δέρματος και των βλεννογόνων του κατώτερου γεννητικού συστήματος και του πρωκτού και χωρίζονται σε χαμηλού κινδύνου (προκαλούν κατά κανόνα καλοήθεις αλλοιώσεις όπως τα οξυτενή κονδυλώματα) και σε υψηλού κινδύνου (που είναι παρόντες σε πολύ μεγάλο ποσοστό –πάνω από 95%- σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας).

 

Δηλαδή θα εμφανίσω σίγουρα καρκίνο αν έχω HPV υψηλού κινδύνου;

 

Όχι. Η μόλυνση από HPV δεν είναι αρκετή από μόνη της για την εμφάνιση καρκίνου. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι σε θέση να καταπολεμήσει την μόλυνση των κυττάρων από τους ιούς και να μην αφήσει να εξελιχθεί σε φλεγμονή και σε εμφάνιση αλλοιώσεων.

 

Αλλά και αυτό να μην συμβεί, η διαδικασία που μπορεί να καταλήξει στην  κακοήθη εξαλλαγή και στον καρκίνο συμβαίνει σε μεγάλο χρονικό διάστημα και έχει μικρές πιθανότητες.

Για αυτό και , ενώ η μόλυνση από είναι συχνότατη στον γενικό πληθυσμό, τα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας δεν είναι.

 

Ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο; Τί πρέπει να κάνω;

 

Όπως προαναφέρθηκε, η μετάδοση του HPV γίνεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή και αποτελεί σήμερα το συχνότερα μεταδιδόμενο σεξουαλικώς νόσημα. Μάλιστα, η πιθανότητα να μολυνθεί από αυτόν ένα ενεργό σεξουαλικώς άτομο στη διάρκεια της ζωής του είναι γύρω στο 70-80%.

 

Πιο συχνή είναι η μόλυνση στις νεαρές γυναίκες, λόγω της αλλαγής των σεξουαλικών συντρόφων. Επίσης ο αριθμός των συντρόφων είναι ευθέως ανάλογος με τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό, σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες.

 

Έτσι, κάθε γυναίκα από την στιγμή που έχει σεξουαλικές επαφές θα πρέπει να υποβάλλεται σε προληπτικό γυναικολογικό έλεγχο (με δεδομένο ότι οι προκαρκινικές αλλοιώσεις σπανίως προκαλούν κάποια ιδιαίτερα συμπτώματα). 

 

Τι περιλαμβάνει αυτός ο έλεγχος;

 

Ο έλεγχος για τον HPV και τις πιθανές αλλοιώσεις που προκαλεί περιλαμβάνει κατ’ αρχήν ένα πολύ καλό ιστορικό και κλινική εξέταση της γυναίκας.

 

Το επόμενο βήμα είναι η διενέργεια των εξετάσεων που θα μας οδηγήσουν στην διάγνωση όπως η κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου ή με την νεότερη τεχνική συλλογής Thin Prep (LBC-Liquid Based Cytology ή Κυτταρολογία Υγρής Φάσης),η κολποσκόπηση με λήψη βιοψίας αν αυτό κρίνεται απαραίτητο και η αναζήτηση των HPV με μοριακές τεχνικές για την τυποποίηση τους.

 

Μερικές φορές διαγνωστικά προβλήματα μπορεί να απαιτούν και περαιτέρω τεχνικές όπως απόξεση ενδοτραχήλου, αφαίρεση της ζώνης μετάπλασης κ.ά.  

 

Έχω κάνει τεστ Παπανικολάου και βγήκε καλό. Γιατί να ξανακάνω;

 

Δυστυχώς η αξιοπιστία ενός μόνο τεστ δεν είναι υψηλή. Η πιθανότητα να έχουμε ένα ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα είναι αρκετά μεγάλη, ιδίως αν η λήψη γίνεται από μη επαρκώς εκπαιδευμένα άτομα.

 

Για να μειώσουμε λοιπόν αυτή την πιθανότητα συνιστάται η διενέργεια εξέτασης Παπανικολάου να γίνεται σε τακτά διαστήματα (ενός χρόνου συνήθως) ή να συνδυάζεται με κολποσκόπηση ή/και αναζήτηση HPV-DNA. 

 

Ξέρω ότι υπάρχει εμβόλιο για τον HPV. Αν το κάνω, θα πρέπει να συνεχίσω να ελέγχομαι κάθε χρόνο;

 

Τα εμβόλια που κυκλοφορούν προφυλάσσουν μόνο από συγκεκριμένους τύπους ιών (τους 6,11,16 και 18 συγκεκριμένα) οι οποίοι ευθύνονται για το 70% περίπου των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και το 90% των οξυτενών κονδυλωμάτων.

 

Λόγω της μερικής αυτής κάλυψης λοιπόν, ο κίνδυνος μόλυνσης από τους υπόλοιπους ογκογόνους ιούς είναι ο ίδιος και έτσι ο προληπτικός έλεγχος θα πρέπει να συνεχίζεται κανονικά.

 

Επίσης, το εμβόλιο δεν έχει καμία θεραπευτική επίδραση σε ήδη μολυσμένη ασθενή. Ο συνδυασμός του εμβολίου με τον προληπτικό έλεγχο ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο για μόλυνση από τον HPV.

 

Παναγιώτης Πατραμάνης-Γεωργαλής

e-mail: info@medifem.gr

www.medifem.gr

πηγη